Let's think about
Biedt een veelvoud aan ideeën en stimulansen, hoe je met je kind(eren) kan filosoferen om op een competente en verantwoorde manier om te gaan met digitale media.
Inleiding
Vele kinderen in de lagere school hebben een gsm. Ongeveer alle jongeren bezitten een smartphone. Het leven van jonge mensen speelt zich heden ten dage en dit de klok rond af in de digitale wereld. Door de verspreiding van het internet zijn voorstellingen over erotiek, seksualiteit en pornografie toegankelijk voor een groot publiek. Zo is het mogelijk voor kinderen en jongeren om veel vroeger en ongewild in contact te komen met de grootste verscheidenheid aan vormen van seksualiteit en met de respectievelijke voorstellingen ervan. Altijd en overal is pornografie te vinden, maar maatschappelijke taboes, de grijze zones van de wettelijkheid en angst om ontdekt te worden spelen zeker mee.
Ouders worden veeleisender. Heeft het internet de lessen over voorlichting vervangen? Iedereen is er zich van bewust dat er cybermobbing, porno en sexting bestaat op het internet. Hoe reageren we daarop? Wat kunnen ouders doen? Hoe kan je snel en deskundig reageren? Hoe kunnen we op een verantwoorde manier invloed uitoefenen op deze toekomstige ontwikkeling? Hoe kan je je eigen plaats vinden in de virtuele wereld die steeds maar onoverzichtelijker wordt? Brengt het internet ons meer kansen dan risico’s? Hoe kunnen we kinderen en jongeren ondersteunen bij een veilig gebruik van het internet?
Studies wijzen uit dat het versturen en het uitwisselen van eigen naaktopnames over het internet of gsm, ‘sexting’ (samenstelling van ‘seks’ ‘en texting’) bij jongeren steeds populairder wordt. Mediapedagoge Barbara Buchegger zegt dat het versturen van erotische foto’s bij de jeugd hoort. Cybermobbing en sexting zijn nevenverschijnselen van de wereld van de sociale netwerken. ‘Kinderen zijn niet alleen weerloze slachtoffers. Zij zijn soms het slachtoffer, maar soms zijn zij diegenen die vernemen wat bij anderen gebeurt – zij zijn soms ook de dader, die het aandoen aan anderen’, zegt Mediapedagoge Barbara Buchegger bij het opinieonderzoek van de beroepsorganisatie van de Oostenrijkse Vrouwelijke Psychologen (BÖF).
Men verzendt erotische afbeeldingen of video’s om te flirten maar dit gebeurt ook binnen een relatie. Dit kan zeer onaangename gevolgen hebben voor de persoon die afgebeeld wordt, vooral als de afbeeldingen in verkeerde handen geraken en als deze teruggevonden worden op het internet. Soms is er geen mogelijkheid om deze verspreiding te stoppen want deze foto’s of video’s kunnen zelfs jaren later op verschillende plaatsen op het internet terug opduiken, want het internet ‘vergeet niet’.
Het is een grote uitdaging voor jongeren, maar ook voor hun ouders om kritisch van gedachten te wisselen over de digitale media en hun verantwoordelijkheid op te nemen, zeker als het gaat over taboethema’s als pornografie.
Voorlichting is nodig. Langs de ene kant gaat het om een behoedzame introductie in het medium internet, langs de andere kant gaat het zowel over een kritisch gesprek over de inhouden én over de voorlichting van kinderen en jongeren. Kan men een kritische en constructieve omgang met het internet aanleren? Hoe en waar kunnen de ouders hiermee beginnen?
Jonge mensen mogen niet alleen gelaten worden in deze online-wereld. Ze moeten een inzicht ontwikkelen om mogelijke risico’s te herkennen, zowel in de echte als in de virtuele wereld. Openheid is nodig! Het mag voor ouders geen taboe zijn om met hun kinderen te spreken over internetpornografie en sexting. Gesprekken over seksualiteit zijn soms moeilijk, zeker als er normaal gezien niet over dit thema gesproken wordt in de familie. Zelfs als ouders soms geloven dat hun kinderen alles weten, dan bestaat er in deze tijd van digitale media een grote nood aan voorlichting.
In hetgeen volgt, worden er nieuwe wegen getoond om met je kind in dialoog te treden, om relaties te verdiepen en vertrouwen op te bouwen. Aan de hand van verhalen, voorbeelden en diverse teksten wordt er een andere insteek mogelijk gemaakt tot het thema van de internetpornografie.
Bij het filosoferen gaat het om jonge gebruikers van nieuwe media te motiveren zodat ze vragen stellen die hun kritisch denken en hun denkvermogen bevorderen. Daarenboven worden ze ook gesensibiliseerd voor de ethische dimensies. Hoe kan ik echter mijn kind begeleiden en sensibiliseren? Hoe komt er een gezamenlijke dialoog tot stand zodat kinderen ook hun ervaringen kunnen bespreken?
De filosofische dialoog
Er wordt gebruik gemaakt van de filosofische dialoog bij de voorlichting en de preventie. Dit maakt het gemakkelijker om vragen, problemen, wensen en noden uit te spreken en gezamenlijk hierover na te denken. Het gaat hier om het vragen stellen aan te moedigen. Kinderen en jongeren moeten leren dat het essentieel is om vragen te stellen en dat niet alles als vanzelfsprekend mag beschouwd worden. Wat betekenen vrienden/vriendinnen? Zijn Facebookvrienden echte vrienden? Wat betekent vriendschap? Weet ik iets omdat ik dat op het internet gelezen heb? Wat is weten? Hoe weet ik of iets waar is? Wanneer ken ik iemand echt? Kan ik iemand vertrouwen die ik nog niet persoonlijk heb ontmoet? Wat is vertrouwen?
Het is belangrijk om verschillende soorten vragen te stellen, bv:
- vragen die leiden naar een verduidelijking
- vragen die bijdragen om een stelling te bewijzen
- vragen die leiden naar een onderzoek van principes en bewijzen
- vragen die verschillende standpunten en invalshoeken tonen,....
Het IPUS-team levert materiaal aan die in een filosofische dialoog in familieverband kan besproken worden. Door het versterken van de sociale bekwaamheid en de competentie om na te denken worden factoren om zichzelf te beschermen verbeterd en de veerkracht bevorderd om te weerstaan aan externe invloeden. Het is een onderdeel van een holistische methode ter bevordering van de gezondheid, die preventieboodschappen actief ondersteunt.
De verhalen en de voorbeelden zijn als teksten te beschouwen, die men kan lezen, met de bedoeling om erover na te denken en daarover te spreken. Het doel is om een overleg aan te wakkeren en een inzicht op gang te brengen. Het beschikbare materiaal bevat oefeningen en ontwerpen voor discussie over de thema’s : vriendschap, verantwoordelijkheid, respect, de kracht van beelden….
Hulp bij het filosoferen
In wat volgt vind je een klein handboek voor een gezamenlijk nadenken en een filosofisch gesprek met je kinderen.
Er worden drie soorten van stimulansen aangeboden:
- Leidraad
- Deze leidraad moet ouders helpen om de verschillende begrippen en de filosofische ideeën die in een gesprek ter sprake kunnen komen te begrijpen en ook om beter met de voorbeelden en de dialogen te kunnen werken. Het willen nuttige aanwijzingen zijn om over de concepten en over de mogelijke thema’s vooraf (vóór het gesprek) te kunnen nadenken.
- Voorstellen voor discussies
- Het gaat hier om een lijst van vragen die willen aanmoedigen tot een filosofisch gesprek en je willen aanzetten om aanvullende vragen te stellen. Zij hebben de bedoeling om met de deelnemers in dialoog te treden en te oefenen op gedifferentieerd denken.
- Oefeningen
- De oefeningen verwijzen meestal naar een bepaald aspect. Enerzijds gaan ze over het oplossen, het beperken van risico’s en het gebruiken van concepten, anderzijds helpen ze om een bekwaamheid of een vaardigheid te verwerven en om, door middel van de verschillende methodes, in discussie te treden.
Een selectie van concrete gevallen en verhalen, die kunnen helpen bij het op gang brengen van een gesprek met je kind(eren):
-
Verhalen
Mijn vriend Ben
Is een verhaal dat zal aanzetten tot nadenken over wat nu eigenlijk een vriend(in) is. Wat is vertrouwen? Zijn al mijn facebook-vrienden/vriendinnen echte vrienden/vriendinnen die ik echt kan vertrouwen?
De hiernavolgende thema's kunnen uitgediept worden met je kind(eren) aan de hand van een verhaal :
-
Verhalen
“Je hebt toch niets te verbergen!”
In dit verhaal gaat het om Julia die haar vriendin Yvonne vertrouwt. Het gaat hier vooral over een foto die Julia aan haar vriend gestuurd heeft.
De hiernavolgende thema's kunnen uitgediept worden met je kind(eren) aan de hand van een verhaal :
-
Verhalen
Heleen - 'mooie borsten'
Het verhaal gaat over Heleen, een 15-jarig meisje dat op het sociale netwerk uitgenodigd wordt om naaktfoto’s van zichzelf te uploaden en ze door te sturen naar een jongen. Die jongen brengt de private beelden van Heleen in omloop en stuurt ze verder door. Tenslotte leert ze een vriend kennen waarmee ze gelukkig is.
De hiernavolgende thema's kunnen uitgediept worden met je kind(eren) aan de hand van een verhaal :
-
Dialoog
De eroticabeurs
In deze dialoog wordt aangetoond dat de realiteit en de virtuele wereld dikwijls en in ruime mate van elkaar afwijken. Internet en films leiden daardoor vaak tot onrealistische verwachtingen.
De hiernavolgende thema's kunnen uitgediept worden met je kind(eren) aan de hand van een verhaal :
-
Stripverhaal
Een afbeelding met gevolgen
In het stripverhaal 'Een beeld met gevolgen' gaat het over een minderjarig meisje dat op het internet een typisch meisjesspel speelt en daarover regelmatig met een ander meisje chat. Er wordt getoond hoe snel en vooral hoe eenvoudig het is om de privacy van andere mensen te schenden, om foto's op het internet te verspreiden en daarmee een ander persoon te compromitteren.
De hiernavolgende thema's kunnen uitgediept worden met je kind(eren) aan de hand van een verhaal :
-
Voorbeeldverhaal
Gefilmd tijdens sex
In dit voorbeeld wordt getoond hoe minderjarigen intieme foto’s van zichzelf versturen en hoe hun vertrouwen daarbij misbruikt wordt omdat deze opnamen ook op het internet verspreid worden.
De hiernavolgende thema's kunnen uitgediept worden met je kind(eren) aan de hand van een verhaal :
-
Voorbeeldverhaal
Žaneta
Zaneta, een 15-jarig meisje uit Tsjechië leerde via een online community een vriend kennen die haar begreep en die ze vertrouwde. Spijtig genoeg werd dit vertrouwen misbruikt. Deze verhouding werd een nachtmerrie die momenteel door de politie wordt opgevolgd en die nog steeds niet voorbij is.
De hiernavolgende thema's kunnen uitgediept worden met je kind(eren) aan de hand van een verhaal :
-
Voorbeeldverhaal
Een vader vertelt
In dit voorbeeld wordt, uit het oogpunt van de vader geschetst, hoe er opeens naaktfoto's van zijn zesjarige zoon op het internet circuleren.
De hiernavolgende thema's kunnen uitgediept worden met je kind(eren) aan de hand van een verhaal :
Leidraad vriend/vriendin
Er bestaan verschillende opvattingen over vriendschap en de betekenis van vriendschap kan voor ieder van ons heel verschillend zijn. Vrienden/vriendinnen zijn belangrijk.
Voorstel tot discussie vrienden, vriendschap
Vrienden/vriendinnen zijn zowel voor kinderen/jongeren belangrijk als voor volwassenen. We zullen proberen dit concept ‘vriendschap’ te onderzoeken. Hoe verstaan we het begrip vriendschap als we over vriendschap spreken? Is voor iedereen vriendschap hetzelfde? Wat betekent het om een vriend(in) te hebben?
- Wat houdt vriendschap voor ons in, als we erover nadenken?
- Wat betekent vriendschap?
- Wat is een vriend(in)?
- Wat betekent het voor jou om een vriend of vriendin te hebben?
- Wat betekent het woord ‘vriend’?
- Wat maakt iemand tot je beste vriend of je beste vriendin?
- Hoe zie je je ‘vrienden’ op facebook?
- Hoeveel vrienden/vriendinnen kan één persoon hebben?
- Als je vriend(in) een andere mening over vriendschap heeft, kan hij/zij dan je vriend(in) zijn?
- Kan iemand je vriend(in) zijn als je hem/haar nooit ontmoet hebt? Zo ja, waarom? Zo neen, waarom niet? Leg uit!
- Kan iemand nog je vriend(in) zijn als hij/zij nog andere interesses heeft?
- Zijn er mensen die geen vrienden hebben?
- Wanneer noemen we een persoon een vriend(in)?
- Kunnen je zus of je broer ook je vriend(in) zijn?
- Kunnen ouders of grootouders je vrienden zijn?
- Kan een ouder persoon je vriend zijn?
- Kan iemand die geen mens is, je vriend zijn?
- Wat is het verschil tussen familieleden en vrienden?
- Zijn er gelijkenissen tussen familieleden en vrienden?
- Hoe wordt iemand je vriend(in)?
- Hoe kan iemand je vriend(in) zijn?
- Is er een verschil in de manier waarop je je vrienden of je broers en zussen behandelt?
- Hoe zou de vriendschap met je beste vriend(in) kunnen verstoord worden?
- Wat betekent het om met iemand bevriend te zijn?
Oefening Vriendschap (voor wie zich verder wil bekwamen)
Zelfs Aristoteles heeft over die vraag nagedacht in: ‘Hoe kan je weten wie je vrienden zijn?’. Hij beschrijft drie verschillende types van vriendschap en baseert zich op de doeltreffendheid, de voldoening en de morele kwaliteit.
- Zoek eens uit welke soorten van vriendschap er voor jou zijn.
- Zoek voorbeelden voor elk van de drie vriendschapstypes van Aristoteles.
- Zoek criteria die voor elke vriendschap gemeenschappelijk zijn.
Leidraad vertrouwen
Als we personen vertrouwen dan vertellen we hen ongeveer alles. Net zoals Ben in dit verhaal gedaan heeft. Ben vertrouwt iemand die hij op het internet heeft ontmoet. Hoe weet je wanneer je iemand kan vertrouwen? Kan men iemand vertrouwen die men nooit persoonlijk ontmoet heeft? Hoe komt het eigenlijk dat we, naar eigen ervaring, bepaalde mensen vertrouwen? Welke rol spelen gevoelens hierbij?
Voorstel tot discussie vertrouwen
- Hoe kan je bepalen of iemand te vertrouwen is of niet?
- Denk je dat mensen je vertrouwen als ze je voor de eerste keer zien?
- Wanneer vertrouw je iemand?
- Waarom vertrouwen we sommige mensen meer dan anderen?
- Zijn er bv. fietsen (merken) die je vertrouwt en sommige die je niet vertrouwt? Waarom?
- Zijn er mensen die je vertrouwt en mensen die je niet vertrouwt? Waarom?
- Wat is vertrouwen?
- Kan men de informatie op het internet vertrouwen?
- Vertrouw je principieel vreemde personen? Zo ja – waarom?
Wat is het verschil tussen online vriendschappen en offline vriendschappen?
Leidraad het recht op afbeelding
Julia stuurt een foto naar haar vriend en komt te weten dat hij die foto op het internet gezet heeft. Haar broer, die ze in vertrouwen neemt, beweert dat zij het recht heeft op haar eigen beeld.
Er bestaat er een nauw verband tussen recht, gerechtigheid, de wet en de normen. Gelden alleen de rechten die erkend worden door de wet?
Wat betekent het om een ‘recht’ te hebben? Waartoe dienen rechten? Wat betekent het als foto’s verzonden worden of opnames op Facebook worden geüpload?
Veel mensen willen niet dat hun foto’s openbaar gemaakt worden op het internet en beroepen zich dan op het recht op afbeelding en privacy. Foto’s openbaar maken op het internet vereist principieel de toelating van de persoon of personen die gefotografeerd zijn. Het is dus belangrijk zich goed te informeren waarop men inzake privacy en gegevensbescherming moet letten.
We zien steeds meer foto’s van personen, paren en groepen op het internet verschijnen die er voor verschillende doeleinden zijn geüpload. Niet alle gebruikers van internet en van smartphones zijn ervan op de hoogte dat deze foto’s niet alleen wereldwijd toegankelijk zijn, maar ook gekopieerd, bewerkt en voor veelvoudige doelen kunnen gebruikt worden. Dit alles zijn thema’s die je met je kinderen dient te bespreken en waarover je met hen in discussie moet gaan.
- Wat betekent ‘recht’?
- Waarvoor zijn er rechten nodig?
- Wie bepaalt wat recht is?
- Wat betekent het recht op afbeelding?
- Gelden er andere rechten op het internet?
- Gelden alleen de regels die door de wet zijn goedgekeurd?
- Zijn er ook rechten die in de bestaande wetgeving niet vastgelegd zijn? Kan je hiervan voorbeelden geven?
- Kunnen geplogenheden en normen eenzelfde belang genereren als wetten?
- Wat is het verschil tussen normen en wetten?
- Welk onderscheid bestaat er tussen regels en wetten
- Waar komen rechten vandaan?
- Kan je rechten van een leefgemeenschap of van een land opnoemen die in andere landen en gemeenschappen geen rechten zijn?
- Bestaan er rechten die nooit kunnen afgeschaft worden?
- Welk verschil bestaat er tussen recht en gerechtigheid?
Leidraad de kracht van beelden
Tegenwoordig verstuurt men veelvuldig foto’s naar vrienden en vriendinnen. Dat wordt in elk geval echt problematisch en gevaarlijk als jongeren intieme foto’s van zichzelf beginnen te versturen. De huidige smartphones zijn daartoe hét geschikte middel en die behoren intussen tot het dagelijks leven, net zoals het internet. Bespreek samen met je kinderen de problematiek zoals die blijkt uit de voorbeeldverhalen.
- Welke betekenis heeft een beeltenis/een foto?
- Waarom maken mensen selfies?
- Wat kan het betekenen als iemand jou een beeld of een foto van zichzelf toestuurt?
- Wanneer zend/geef je iemand een foto?
- Waarom stuur/geef je iemand een foto?
- Waarom posten ouders foto’s van hun kinderen op het internet?
- Welk effect kan een foto hebben als vorm van communicatie?
- Hoe kan men beelden/foto’s benutten?
- Hebben beelden een functie als woorden niet meer werken ? zo ja, waarom? Indien neen, waarom niet? Geef uitleg!
- Wat is het verschil tussen een foto die je pas zelf gemaakt hebt en een foto op het internet?
- Is er iets wat men met beelden/foto’s kan uitdrukken en wat niet anders kan meegedeeld worden?
Leidraad privacy
Het recht op privacy is een mensenrecht. Niemand mag blootgesteld worden aan willekeurige aanvallen op zijn privacy, op zijn familie of op zijn thuis, of geschaad worden in zijn eer of status. Iedereen heeft het recht om door de wet beschermd te worden tegen zulke aanvallen.
Vele internetgebruikers zijn zeer begaan met het beveiligen van hun privaatsfeer, ze zijn meer en meer gesensibiliseerd als het gaat om de beveiliging van hun privacy. En toch handelen ze dikwijls nog niet navenant. Een online bevraging uit 2013 van Mediatest Digital toont aan dat 51% van de ondervraagden op sociale Apps, zoals Facebook of WhatsApp, ondanks hun bezorgdheid voor gegevensbescherming, er toch geen afstand willen van doen. Er bestaat dus een grote discrepantie tussen het veiligheidsbewustzijn aan de ene kant en de werkelijke gebruikershouding, die dikwijls veel te slordig is, aan de andere kant.
Het feit dat we iets welbepaalds naar waarde schatten, zoals onze privacy, biedt nog geen garantie dat we er ook veilig mee zullen omspringen. Er kan aldus een grote kloof bestaan tussen datgene waarvoor mensen opkomen en wat ze verkondigen enerzijds, en hoe ze er tenslotte ook daadwerkelijk naar handelen anderzijds. Het gaat hierbij eigenlijk om ethische vraagstellingen: een belangrijk uitgangspunt om daarover met kinderen en jongeren na te denken is de vraag : “ Wat betekent ‘privacy’ voor ons”, en ”Welke waarden knopen we eraan vast?” En ook kan men dan reflecteren over de vraag: “Als ik iets bijzonders waardeer, handel ik er dan ook naar?”.
Voorstel tot discussie privacy
- Wat betekent privaatsfeer en privacy voor jou?
- Bestaat er een recht op privacy? Zo ja, wie heeft daarop dan recht?
- Hebben kinderen en jongeren ook recht op privacy?
- Heeft elkeen het recht om een dagboek bij te houden?
- Waar begint de privaatsfeer?
- Waar begint de privaatsfeer in een relatie?
- Hebben kinderen ten aanzien van hun ouders ook recht op privacy?
- Heeft iemand het recht om je e-mail- of sms-verkeer te kontrolleren?
- Wat denk je van het veel gehoorde argument : “Ik heb toch niets te verbergen!”?
- Hebben ouders recht op privacy?
- Wie bepaalt er wat de privaatsfeer is van een persoon?
- Hoe belangrijk is privacy als het over gsm of internet gaat?
- Hoe bewust zijn we ons van mogelijke gevolgen als we gegevens prijsgeven?
- Waarom is er dikwijls een kloof tussen het veiligheidsbewustzijn inzake privacy en de werkelijke gebruikershouding op het internet?
- Wat heeft privacy met vrijheid te maken?
Leidraad het zich kunnen verplaatsen in de situatie van een ander
Hoe kan men zich in de persoonlijke situatie van de 15-jarige Heleen inleven? Dat betekent onder meer dat je probeert om de problemen, de grenzen, de wensen en de noden van anderen, soms van vreemde mensen, te begrijpen. Empathisch zijn helpt ons daarbij om gevoelens als angst, droefheid en pijn van anderen te verstaan.. En die vaardigheid maakt het ook waarschijnlijker dat je in zulke situaties dan effectief helpt veel meer dan wanneer je ze zulke situaties zelf veroorzaakt…
Sommige mensen hebben het moeilijk om gevoelens, grenzen, noden en problemen van anderen waar te nemen, vooral dan als die gevoelens afwijkend zijn van wat ze zelf op dat moment voelen of denken, of van wat ze in vergelijkbare situaties zouden voelen of denken. We moeten dus empathische vaardigheden en bekwaamheden ontwikkelen, zoals luisteren, ze herkennen en zich daarbij kunnen inleven, daarbij rekening houdend met verschillende perspectieven, …
- Kan je je voorstellen hoe het zou zijn als je iemand anders was?
- Als je je kan verplaatsen in iemand anders, is dat voldoende om bij conflicten een gemeenschappelijke oplossing te vinden?
- De ‘gouden regel’ zegt : “behandel anderen op dezelfde wijze als die waarop je zelf behandeld wil worden”. Wat betekent deze uitspraak in verband met de intermenselijke communicatie op het internet?
- Hoe kan je je empathische competenties en vaardigheden verwerven en bevorderen?
- Waarom zijn sommige dingen pijnlijk voor de ene persoon en niet voor de andere?
Leidraad geluk
Alle mensen willen gelukkig zijn. Wat is geluk eigenlijk? Welke verschillende soorten van geluk ken je? Is geluk hetzelfde als gelukkig zijn?
Voorstel tot discussie geluk
- Weet jij of je gelukkig bent?
- Wat heb je nodig om gelukkig te zijn?
- Kunnen dieren gelukkig zijn?
- Wat is het verschil tussen geluk en gelukkig zijn?
- Hoe stel je geluk voor?
- Wat kan je zelf doen om gelukkig te zijn?
Leidraad realiteit en virtualiteit
Zoals je in deze dialoog kan zien, komen de voorstellingen die men op het internet van bepaalde situaties maakt helemaal niet overeen met de werkelijkheid. Soms worden realiteit en virtuele wereld niet uit elkaar gehouden.
Voorstel tot discussie realiteit en virtualiteit
- Wat is het verschil tussen de werkelijkheid en de virtuele wereld?
- In welke wereld bevinden we ons als we chatten?
- Is het mogelijk om gelijktijdig in de virtuele en in de echte wereld te vertoeven?
- Kan men cyberspace beschouwen als een kennisruimte?
- Door de nieuwe media kunnen we vele en ver afgelegen plaatsen virtueel bereiken. Wil dat zeggen dat er in cyberspace geen grenzen meer zijn?
- Is de virtuele wereld een plaats waarin onze hersenen en gedachten vrij kunnen “reizen”?
- Verandert het internet je houding tegenover de realiteit?
Leidraad sociale netwerken
Vele jongeren brengen het grootste deel van hun vrije tijd door op sociale netwerken. Sociale netwerken bieden hen de mogelijkheid om haast anoniem mensen te bereiken, om nieuwe vriendschappen te sluiten, om foto’s en video’s te delen, om te chatten, om te discussiëren, om met mensen in verbinding te staan die ver verwijderd wonen. De anonimiteit waarmee dit alles kan, heeft echter ook geleid tot nieuwe vormen van misbruik en tot mogelijkheden voor intimidatie en criminaliteit.
Het 11-jarige meisje uit Pleven heeft zulk een online intimidatie beleefd. Hoe kan je op een verantwoorde manier met het internet omgaan? Hoe moeten ouders, en ook grootouders, de nieuwe uitdagingen die zich op en met het net manifesteren, beoordelen en beantwoorden?
De ontwikkeling op weg naar een media-maatschappij waarin mensen steeds meer en overwegend digitaal gaan interageren, leidt ons in essentie naar enkele belangrijke ethische vraagstellingen. Het nadenken over basis en maatstaven van onze democratisch gegrondveste netwerksamenleving stelt ons daarbij tevens voor een reeks ethisch-morele problemen.
Voorstel tot discussie sociale netwerken
- Waarom gebruiken mensen de sociale netwerken?
- Hoe verandert de ontwikkeling van deze nieuwe media ons dagelijks leven?
- Welke invloed hebben de nieuwe media op onze perceptie?
- Hoe worden de nieuwe media hoofdzakelijk gebruikt?
- Welke macht hebben de sociale netwerken?
- Hoe kunnen media de opvattingen en houdingen van mensen veranderen?
- Wat is het doel van de sociale netwerken?
- Is het gemakkelijker om jezelf te zijn als je online bent, of ben je jezelf als je offline bent?
- Welke invloed hebben de sociale media/sociale netwerken op ons dagelijks leven?
- Hoe moeten wij als producenten van mediacommunicatie handelen?
- De media, waaronder de sociale media, werken op verscheidene terreinen en op verschillende wijze in op de maatschappij. Hoe en waar merk je dat?
